Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (trái) cùng lãnh đạo Nam Phi và Zimbabwe hồi năm 2015 - Ảnh: REUTERS

Một tài liệu công bố ngày 13-3 nói thêm rằng cơ quan mới này sẽ chịu trách nhiệm hình thành chính sách viện trợ nước ngoài, chi tiền viện trợ và giám sát việc thực thi viện trợ.

Phát biểu trước Quốc hội cùng ngày, Ủy viên Quốc vụ viện Trung Quốc, ông Vương Dũng cho rằng đây là cách Trung Quốc tăng cường tầm ảnh hưởng ở nước ngoài và phục vụ sáng kiến "Vành đai, Con đường". 

Ông Vương giải thích: "Nó sẽ cho phép viện trợ thể hiện hoàn toàn khả năng quan trọng của nó trong một chính sách ngoại giao siêu cường… và sẽ phục vụ tốt hơn cho việc xây dựng 'Vành đai, con đường'".

"Vành đai, Con đường" là sáng kiến của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, với tham vọng xây dựng một "con đường tơ lụa kiểu mới", kết nối Trung Quốc với châu Á, châu Phi, châu Âu và những vùng khác.

Theo hãng tin Reuters, cơ quan phụ trách viện trợ nước ngoài mới của Trung Quốc là một phần trong việc cải tổ ban ngành, và dự kiến được phê chuẩn chính thức vào cuối tuần này.

Trong lần công bố chính sách năm 2014, Trung Quốc cho biết hơn một nửa viện trợ nước ngoài trong tổng số hơn 14 tỉ USD của quốc gia này đã được chi cho châu Phi từ năm 2010 tới 2012.

Châu Phi cũng là lục địa mà Trung Quốc đang ráo riết đầu tư, được cho nhằm cạnh tranh sức ảnh hưởng với đối thủ chính là Nhật Bản.

Ngoài ra, đầu tư nước ngoài cũng là cách thức để Trung Quốc xác lập vị thế, tăng cường sự hiện diện trên trường quốc tế.

Một phân tích của cơ quan nghiên cứu AidData tại Đại học William Mary (bang Virginia, Mỹ), cho biết hỗ trợ phát triển chính thức của Trung Quốc từ năm 2000 tới 2014 đạt mốc 81 tỉ USD, trong đó Cuba là nước nhận nhiều viện trợ nhất. Để so sánh, Mỹ cung cấp viện trợ 366 tỉ USD trong cùng giai đoạn trên.

Phần nhiều trong số các khoản tài chính chi ở nước ngoài của Trung Quốc được thực hiện dưới hình thức cho mượn hoặc xuất khẩu, vốn là cách mở đường cho việc xây dựng cơ sở hạ tầng ở các nước khác để đổi lại quyền khai thác tài nguyên.